Một lần tôi nhìn thấy một tấm hình, một chú nai con đứng giữa bầy sư tử, chú đứng yên mặc cho lũ sư tử xông tới và cắn xé. Người ta hỏi tại sao chú nai không chạy trốn, hay vùng vẫy?
Bản năng động vật khi gặp thú săn mồi là chạy trốn, lúc chúng (ta) sợ hãi hay giận dữ, adrenaline tiết ra. Ta thở gấp hơn, năng lượng được giải phóng trong cơ bắp và sinh vật mạnh hơn, nhanh hơn một chốc để có thể chiến đấu với hiểm nguy.
Thế nhưng không phải tất cả, andrenaline đạt một mức độ nào đó sẽ làm tê liệt hệ thần kinh, bộ não bị sốc và không thể đưa ra quyết định nào. Và sinh vật trơ mắt nhìn nguy hiểm gặm nhấm nó.
Tôi cũng như con nai đó, khi sợ hãi hoặc giận dữ, tôi chỉ có thể yên lặng không nhúc nhích, ngay cả cơ miệng cũng như tê liệt chẳng thể phát ra một âm thanh. Thật kỳ diệu là các bạn tôi gọi tôi là "bình tĩnh" hay "kiểm soát cảm xúc tốt" vì họ ít khi thấy tôi thể hiện sự giận giữ hay sợ hãi. Và tôi cũng tưởng thế.
Và đến khi tôi thấy con nai đó, nỗi kinh hoàng trong mắt nó và cơ thể căng cứng khiến tôi nhìn thấy chính mình. Tôi nhận ra tôi, hay những người đàn ông và phụ nữ khác. Những người bình tĩnh, những kẻ hung hăng, nội tâm hay hoạt ngôn, lạc quan hay bi quan. Chúng ta đều bị điều khiển bởi những chất hoá học chảy trong máu, những thứ được lập trình sẵn trong gen và được kế thừa từ tiên tổ.
Ý thức, lý trí ta chỉ là một con thuyền nhỏ giữa dòng cảm xúc sinh ra từ cơ thể sinh học, và thường phải quy phục trước nó, bị xô đẩy, lắc lư. Và đôi khi dòng nước yên tĩnh, ta lại ảo tưởng ta là người chủ đích thực của tâm trí.
